حسین احمدی
بنیانگذار توسینسو و برنامه نویس و توسعه دهنده ارشد وب

داستان یک استارتاپ، از انتخاب ایده تا ارائه ایده

چندی قبل سعادت این رو داشتم که به نمایندگی از تیم ITPRO به عنوان مربی در اولین اردوی استارتاپ کرج حضور داشته باشم. این اردو فرصتی را به افراد مختلف می داد که نسبت به ارائه ایده، تشکیل تیم و در نهایت پیاده سازی نمونه اولیه محصول و ارائه آن به جمعی از داوران اقدام کنند و در نهایت سه تیم از جمع 11 تیم به عنوان رتبه های برتر انتخاب شدند. هدف من از نوشتن این مطلب تنها ذکر برخی از اشکالاتی که تیم ها در روند فعالیت خود با آن ها مواجه بودند و به آن ها توجهی نمی کردند می باشد و اینکه سایر افراد که قصد دارند در اینگونه رویدادها شرکت کنند حتماً سعی در پوشش این مشکلات داشته باشند.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

ارائه اولیه ایده ها


چندی قبل سعادت این رو داشتم که به نمایندگی از تیم ITPRO به عنوان مربی در اولین اردوی استارتاپ کرج حضور داشته باشم. این اردو فرصتی را به افراد مختلف می داد که نسبت به ارائه ایده، تشکیل تیم و در نهایت پیاده سازی نمونه اولیه محصول و ارائه آن به جمعی از داوران اقدام کنند و در نهایت سه تیم از جمع 11 تیم به عنوان رتبه های برتر انتخاب شدند. قبل از این مطلب دوست خوبم محمد نصیری |مطلبی::http://news.tosinso.com/6479/| رو خطاب به تیم های انتخاب نشده در وب سایت ارسال کرد که توصیه می کنم حتماً دوستان این مطلب را مطالعه کنند. هدف من از نوشتن این مطلب تنها ذکر برخی از اشکالاتی که تیم ها در روند فعالیت خود با آن ها مواجه بودند و به آن ها توجهی نمی کردند می باشد و اینکه سایر افراد که قصد دارند در اینگونه رویدادها شرکت کنند حتماً سعی در پوشش این مشکلات داشته باشند.

--
!! ارائه اولیه ایده ها
--
||http://tosinso.com/files/get/70629f84-913e-4fb5-822e-3459fbd57521||
در ابتدا از بخش ارائه ایده ها شروع می کنم، زمانی که شما به عنوان صاحب ایده در رویدادهای اینچنینی شرکت می کنید، ایده شما و نوع ارائه ایده شما در روند انتخاب شدنتان بسیار تاثیر گذار است. متاسفانه ایده هایی که در روز اول اردو معرفی شدند، اکثراً ایده هایی بودند که یا قبلاً توسط شخص دیگری پیاده سازی شده بود یا توجیه کافی برای پیاده سازی نداشتند. همیشه به یاد داشته باشید، قبل از اینکه شروع به کار بر روی ایده خود کنید، حتماً ایده را خوب بشناسید. اینکه ایده قبلاً توسط کسی پیاده سازی شده یا نه، اینکه ایده شما توجیه اقتصادی و بازار مناسب برای فعالیت دارد یا خیر و چندین فاکتور دیگر در روند موفقیت شما تاثیر گذار است. در زیر به چهار فاکتور برای انتخاب یک ایده اشاره می کنم:

*1: ایده شما حداقل باید یکی از سه کار زیر را انجام دهد:*
# راحت کردن یک کار: ایده شما باید بتواند کاری را برای کاربر نهایی ساده سازی کند. بگذارید مثالی بزنم، شرکت هایی که خدمات واسط درگاه پرداخت را ارائه می کنند، پروسه دریافت درگاه پرداخت را برای شما راحت می کنند، به جای اینکه کلی از زمان شما صرف گرفتن چندین مجوز و ... شود، به راحتی می توانید با ثبت نام در این وب سایت ها، درگاه خود را در عرض چندین دقیقه دریافت کنید.
# ارزان کردن یک محصول: شما می توانید با ارزان کردن یک چیز به موفقیت برسید، برای مثال، وب سایتی با حذف واسطه ها بین مشتری و تولید کننده قیمت تمام شده را برای مشتری کاهش می دهند.
# ایجاد سرگرمی برای کاربر: بعضی ایده ها تنها یک هدف دارند و آن ایجاد سرگرمی برای کاربران است. وب سایت های ارائه موسیقی، ویدیو ها، بازی های آنلاین و ... جزو این دسته از ایده ها هستند.

*2. انتخاب ایده ای با بازار مناسب:*
این نکته را همیشه به یاد داشته باشید، داشتن بازار خیلی بزرگ تضمین موفقیت یک ایده نیست. هر چقدر بازار شما بزرگتر باشد، دردسرهای بازاریابی و سر و کله زدن با مشتریان زیادتر است. گاهی اوقات یک ایده می تواند حجم کمتری از بازار را در اختیار بگیرد، اما از همان حجم بازار درآمد زیادی داشته باشد. شناخت بازار می تواند در موفقیت شما خیلی تاثیر گذار باشد.

*3. تفکیک ایده های تجاری و ایده های اجتماعی:*
سعی کنید این موضوع را زمان انتخاب ایده خود از هم تفکیک کنید. ایده های اجتماعی مانند اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و ... تنها با ایجاد پایگاه کاربری قوی و دریافت اطلاعات از کاربران کسب در آمد می کنند. آنها با تحلیل و آنالیز کاربران و نمایش تبلیغات مبتنی بر فعالیت های کاربر کسب درآمد می کنند. اما ایده های تجاری مدل کسب و کار مشخصی دارند، این ایده با فروش محصول یا خدمات مشخص کسب درآمد می کنند. خیلی از دوستانی که ارائه ایده داشتند تکلیف ایده خود را مشخص نکرده بودند که ایده آن ها در زمینه ایده های تجاری قرار میگیرد یا ایده های اجتماعی.

*4. زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر بگذارید:*
خیلی از افرادی که ایده ای را انتخاب می کنند، بدون اینکه نیاز کاربران را بشناسند اقدام به انتخاب و معرفی ایده می کنند. زمانی که من مشکلی دارم، این موضوع دلیلی بر عمومیت داشتن یک مشکل نیست. سعی کنید زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر گذاشته و از چند نفر راجع به این مشکل تحقیق کنید. داشتن جامعه آماری کمک زیادی به شما می کند.

--
!! کار بر روی ایده توسط تیم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/3eb0aae5-a7e5-448b-8407-d3fa8f869149||
یکی از مشکلاتی که در بعضی از تیم ها وجود داشت این بود که همه اعضای تیم درگیر کار نمی شدند. زمانی که شما در همچین رویدادهایی تیم تشکیل می دهید، مهمترین هدف یادگیری است. یعنی شما یاد میگیرید که چگونه کسب و کار خود رو مدل سازی کنید، محصول اولیه (MVP) آماده کنید و ایده خود را برای ارائه پخته کنید. خیلی از تیم ها تقسیم وظایف می کردند، برای مثال شخصی که کار برنامه نویسی انجام می داد به هیچ عنوان خود را درگیر طراحی بوم نمیکرد یا پیشنهادی در مورد بهتر شدن ایده نمی داد. تقسیم وظایف کار درستی است، اما تیمی که بر روی ایده کار می کند باید در همه پروسه ها درگیر باشد. یکی از مهمترین بخش های کار تیم ها، تهیه بوم کسب و کار (Business Model Canvas) بود، اما متاسفانه در انتهای کار که با برخی افراد صحبت می کردم، میدیدم که هیچ دیدی نسبت به طراحی بوم نداشتند و این یعنی عدم دست آورد برای اون شخص در طول رویداد.

--
!! تمرکز بیش از حد بر روی تولید محصول
--
در رویدادهایی مانند اردوی استارتاپ یا Startup Weekend، شما نیازی به طراحی کامل یک محصول ندارید، تنها آماده سازی یک طرح اولیه یا همان MVP از محصول مدنظر کفایت می کند. ارائه یک محصول کامل در انتهای رویداد به شما هیچ کمکی نمی کند. رویدادهایی مثل ماراتن برنامه نویسی یا هکاتون، به این خاطر که مبتنی بر ارائه یک خروجی است، حتماً باید تمرکز بر روی آماده سازی نهایی محصول باشد و تیم ها باید کلیه تمرکزشون رو بر پیاده سازی محصول بگذارند، اما رویدادی مانند رویداد استارتاپ کرج، تنها هدف آشنایی با نحوه مدل سازی کسب و کار، کار تیمی و همچنین ارائه موفق یک ایده است.

--
!! اشتباهات در طراحی بوم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/dd771e6a-cbc8-47cf-8565-def1d9323289||
بیشترین زمان تیم ها به طراحی بوم کسب و کار اختصاص داده شده بود. متاسفانه با وجود برگزاری کارگاه آموزشی در مورد بوم، اکثر دوستان درکی از مفهوم BMC نداشتند و خیلی قسمت های طراحی بوم اشتباه انجام می شد. برای مثال، یکی از مواردی که بنده مشاهده کردم نوشتن جزئیات و ریز هزینه ها و درآمد در داخل بوم بود یا اینکه تیمی به درستی مفهوم کانال ها و ارتباط با مشتری را درک نکرده بود. اینکه شما دید صحیح نسبت به هزینه های خود داشته باشید و همچنین درآمدهای خود را به درستی تخمین بزنید کار درستی است، زیرا باعث می شود که نقطه سر به سر و همچنین زمان به سود رسیدن کسب و کار خود را به درستی شناسایی کنید. اما مفهوم بوم کاملاً جدای تخمین هزینه ها و همچنین تخمین اندازه بازار است. شما بوم را طراحی می کنید تا:

# بخش های مشتری که هدف ایده شما هستند را شناسایی کنید
# بدانید که محصول شما از طریق چه کانال هایی به دست مشتری می رسد
# نحوه ارتباط شما با مشتریان به چه صورت است
# ارزش های پیشنهادی ایده شما برای مشتریان چیست
# در طول پروسه تولید تا زمان رسیدن محصول به دست مشتری چه فعالیت هایی باید انجام دهید و به چه منابعی نیاز دارید
# اشخاصی که به عنوان شریک در طول این پروسه با شما همکاری خواهند کرد را شناسایی کنید.
# هزینه ها و شیوه های کسب درآمد از ایده خود را شناسایی کنید

بعد از مدل سازی کسب و کار، می توانید شروع به تخمین هزینه ها و درآمدهای ایده خود کنید.

--
!! ارائه نهایی (Pitch Deck)
--
||http://tosinso.com/files/get/e221a5ae-0201-4e82-91c2-b5568405a8d9||
این بخش، مهمترین بخش رویداد بود. زیرا تیم ها بر اساس ارائه های خود داوری می شدند و نظر نهایی در مورد آن ها اعلام می شد. داشتن یک ارائه مناسب و مبتنی بر زمانبندی کمک زیادی به انتخاب یک ایده می کند. زمانی که قصد دارید ایده خود را برای جمعی از داوران یا سرمایه گذاران ارائه دهید، باید یکسری استانداردها را در نظر بگیرید، در زیر به مراحل یک ارائه استاندارد و مواردی که باید آن ها در مد نظر داشته باشید اشاره می کنم:

# در اولین بخش از ارائه خود شما باید به مشکلی که ایده شما قصد حل کردن آن را دارد اشاره کنید. سعی کنید برای ایده خود داستان سازی کنید. یکی از کارهای زیبایی که برخی تیم ها انجام داده بودند تهیه کلیپ های کوتاهی بود که بوسیله این کلیپ مشکل را به مخاطب انتقال می دادند. سعی کنید زیاد بر روی این بخش متمرکز نشوید، در یک الی دو جمله می توان مشکل را منتقل کرد.
# در بخش بعدی باید راه کاری که شما برای حل مشکل گفته دارید را مطرح کنید. در حقیقت، این بخش مربوط به ارزش پیشنهادی ایده شما است که قرار است مشکل بخشی از افراد جامعه را حل کند. سعی کنید ارزش پیشنهادی ایده خود را خیلی ساده ساده مطرح کنید تا باعث گیج شدن مخاطب شما نشود.
# حال که مخاطب شما دید درستی از مشکل و راه حل آن پیدا کرد در مورد پایگاه مشتریان صحبت کنید، اینکه ارزش شما قرار است به دست چه افرادی برسد و بازار هدف شما چه اشخاصی هستند. برای مثال، یک ایده پایگاه مشتریان خود را دانشجویان قرار می دهد یا یک ایده دیگر پایگاه مشتریان خود را افراد مسافر. حتماً پایگاه خود را در ارائه ذکر کنید.
# بعد از گفتن پایگاه مشتریان خود، اندازه بازار را مطرح کنید، معمولاً اندازه بازار با بررسی سه مفهوم TAM و SAM و SOM سنجیده می شود. بگذارید مثالی بزنم، زمانی که شما قصد راه اندازی یک رستوران را دارید TAM یا Total Available Market شما برابر با کلیه افرادی است که غذای خود را از بیرون تهیه می کنند. اما این بازار غیر واقعی است و شما باید بازار خود را محدود کنید، در اینجا به SAM یا Servicable Available Market می رسیم، بازاری که شما قابلیت سرویس دهی به آن را دارید، برای مثال، افراد شهری که شما در آن رستوران دارید، اما باز هم این بازار به صورت کامل در اختیار شما نیست، غیر از شما رستوران های دیگری نیز شهر شما وجود دارند، پس می توانید بازار خود را به شعاع 3 کیلومتری محل رستوران خود محدود کنید که به آن SOM یا Servicable Obtainable Market می گویند. در یک ارائه، دادن این آمار و ارقام نشان می دهد که شما بازار را تحلیل کرده و به درستی آن را می شناسید.
# حال که اندازه بازار را گفتید، می توانید مدل درآمدی یا Revenue Model را بگویید. مدل های درآمدی زیادی وجود دارند، مانند Commision Model یا مدل کمیسیون یا مدل Freemium، حتماً در ارائه خود به مدل یا مدل های درآمدی کسب و کار خود اشاره کنید.
# سعی کنید به صورت یک چارت، پیش بینی خود را از نقطه سر به سر و همچنین نقطه سودهی کسب و کار خود را بگویید. از گفتن ریز ارقام خودداری کنید، گفتن کلیات در ارائه کفایت می کند، برای مثال، نقطه سر به سر بعد از 18 ماه و سود دهی بعد از 24 ماه. یکی از مشکلاتی که تیم ها داشتند، نگاهشان به این موضوعات خیلی خوشبینانه بود. رسیدن سه ماهه به نقطه سر به سر و رسیدن به سود دهی در طول شش ماه به هیچ عنوان واقع گرایانه نیست. یک کسب و کار نوپا، حداقل دو سال برای رسیدن به نقطه سود دهی زمان نیاز دارد و سرمایه گذاری که کارش سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها است، این موضوع را به درستی می داند. پس سعی کنید در این بخش واقع گرایانه رفتار کنید.
# حتماً در یک اسلاید رقبای خود را معرفی کنید، این موضوع صداقت شما را نشان می دهد و اینکه شما رقبای خود را شناسایی کرده و مبتنی بر توانایی آن ها ارزش های جدیدی را معرفی می کنید.
# تیم خود را معرفی کنید، متاسفانه خیلی از ارائه دهنده ها هیچ بخشی را برای معرفی تیم خود در نظر نگرفته بودند، حتماً در اسلاید خود، یک اسلاید را به معرفی تیم خود اختصاص دهید. این موضوع نشان دهنده آن است که شما برای تیم خود و زحمتی که می کشند ارزش قایل شدید.

در این مطلب سعی کردم مواردی که شخصاً با آن ها روبرو بودم را برای شما مطرح کنم تا اگر قصد شرکت در همچین رویدادهایی را داشتید حتماً آن ها را مد نظر بگیرید. امیدوارم که این مطلب مورد توجه شما دوستان عزیزم در وب سایت ITPRO قرار گرفته باشد. *ITPRO باشید*

نویسنده: حسین احمدی
انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران

در ابتدا از بخش ارائه ایده ها شروع می کنم، زمانی که شما به عنوان صاحب ایده در رویدادهای اینچنینی شرکت می کنید، ایده شما و نوع ارائه ایده شما در روند انتخاب شدنتان بسیار تاثیر گذار است. متاسفانه ایده هایی که در روز اول اردو معرفی شدند، اکثراً ایده هایی بودند که یا قبلاً توسط شخص دیگری پیاده سازی شده بود یا توجیه کافی برای پیاده سازی نداشتند. همیشه به یاد داشته باشید، قبل از اینکه شروع به کار بر روی ایده خود کنید، حتماً ایده را خوب بشناسید. اینکه ایده قبلاً توسط کسی پیاده سازی شده یا نه، اینکه ایده شما توجیه اقتصادی و بازار مناسب برای فعالیت دارد یا خیر و چندین فاکتور دیگر در روند موفقیت شما تاثیر گذار است. در زیر به چهار فاکتور برای انتخاب یک ایده اشاره می کنم:

1: ایده شما حداقل باید یکی از سه کار زیر را انجام دهد:

  1. راحت کردن یک کار: ایده شما باید بتواند کاری را برای کاربر نهایی ساده سازی کند. بگذارید مثالی بزنم، شرکت هایی که خدمات واسط درگاه پرداخت را ارائه می کنند، پروسه دریافت درگاه پرداخت را برای شما راحت می کنند، به جای اینکه کلی از زمان شما صرف گرفتن چندین مجوز و ... شود، به راحتی می توانید با ثبت نام در این وب سایت ها، درگاه خود را در عرض چندین دقیقه دریافت کنید.
  2. ارزان کردن یک محصول: شما می توانید با ارزان کردن یک چیز به موفقیت برسید، برای مثال، وب سایتی با حذف واسطه ها بین مشتری و تولید کننده قیمت تمام شده را برای مشتری کاهش می دهند.
  3. ایجاد سرگرمی برای کاربر: بعضی ایده ها تنها یک هدف دارند و آن ایجاد سرگرمی برای کاربران است. وب سایت های ارائه موسیقی، ویدیو ها، بازی های آنلاین و ... جزو این دسته از ایده ها هستند.

2. انتخاب ایده ای با بازار مناسب:

این نکته را همیشه به یاد داشته باشید، داشتن بازار خیلی بزرگ تضمین موفقیت یک ایده نیست. هر چقدر بازار شما بزرگتر باشد، دردسرهای بازاریابی و سر و کله زدن با مشتریان زیادتر است. گاهی اوقات یک ایده می تواند حجم کمتری از بازار را در اختیار بگیرد، اما از همان حجم بازار درآمد زیادی داشته باشد. شناخت بازار می تواند در موفقیت شما خیلی تاثیر گذار باشد.

3. تفکیک ایده های تجاری و ایده های اجتماعی:

سعی کنید این موضوع را زمان انتخاب ایده خود از هم تفکیک کنید. ایده های اجتماعی مانند اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و ... تنها با ایجاد پایگاه کاربری قوی و دریافت اطلاعات از کاربران کسب در آمد می کنند. آنها با تحلیل و آنالیز کاربران و نمایش تبلیغات مبتنی بر فعالیت های کاربر کسب درآمد می کنند. اما ایده های تجاری مدل کسب و کار مشخصی دارند، این ایده با فروش محصول یا خدمات مشخص کسب درآمد می کنند. خیلی از دوستانی که ارائه ایده داشتند تکلیف ایده خود را مشخص نکرده بودند که ایده آن ها در زمینه ایده های تجاری قرار میگیرد یا ایده های اجتماعی.

4. زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر بگذارید:

خیلی از افرادی که ایده ای را انتخاب می کنند، بدون اینکه نیاز کاربران را بشناسند اقدام به انتخاب و معرفی ایده می کنند. زمانی که من مشکلی دارم، این موضوع دلیلی بر عمومیت داشتن یک مشکل نیست. سعی کنید زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر گذاشته و از چند نفر راجع به این مشکل تحقیق کنید. داشتن جامعه آماری کمک زیادی به شما می کند.


کار بر روی ایده توسط تیم ها


چندی قبل سعادت این رو داشتم که به نمایندگی از تیم ITPRO به عنوان مربی در اولین اردوی استارتاپ کرج حضور داشته باشم. این اردو فرصتی را به افراد مختلف می داد که نسبت به ارائه ایده، تشکیل تیم و در نهایت پیاده سازی نمونه اولیه محصول و ارائه آن به جمعی از داوران اقدام کنند و در نهایت سه تیم از جمع 11 تیم به عنوان رتبه های برتر انتخاب شدند. قبل از این مطلب دوست خوبم محمد نصیری |مطلبی::http://news.tosinso.com/6479/| رو خطاب به تیم های انتخاب نشده در وب سایت ارسال کرد که توصیه می کنم حتماً دوستان این مطلب را مطالعه کنند. هدف من از نوشتن این مطلب تنها ذکر برخی از اشکالاتی که تیم ها در روند فعالیت خود با آن ها مواجه بودند و به آن ها توجهی نمی کردند می باشد و اینکه سایر افراد که قصد دارند در اینگونه رویدادها شرکت کنند حتماً سعی در پوشش این مشکلات داشته باشند.

--
!! ارائه اولیه ایده ها
--
||http://tosinso.com/files/get/70629f84-913e-4fb5-822e-3459fbd57521||
در ابتدا از بخش ارائه ایده ها شروع می کنم، زمانی که شما به عنوان صاحب ایده در رویدادهای اینچنینی شرکت می کنید، ایده شما و نوع ارائه ایده شما در روند انتخاب شدنتان بسیار تاثیر گذار است. متاسفانه ایده هایی که در روز اول اردو معرفی شدند، اکثراً ایده هایی بودند که یا قبلاً توسط شخص دیگری پیاده سازی شده بود یا توجیه کافی برای پیاده سازی نداشتند. همیشه به یاد داشته باشید، قبل از اینکه شروع به کار بر روی ایده خود کنید، حتماً ایده را خوب بشناسید. اینکه ایده قبلاً توسط کسی پیاده سازی شده یا نه، اینکه ایده شما توجیه اقتصادی و بازار مناسب برای فعالیت دارد یا خیر و چندین فاکتور دیگر در روند موفقیت شما تاثیر گذار است. در زیر به چهار فاکتور برای انتخاب یک ایده اشاره می کنم:

*1: ایده شما حداقل باید یکی از سه کار زیر را انجام دهد:*
# راحت کردن یک کار: ایده شما باید بتواند کاری را برای کاربر نهایی ساده سازی کند. بگذارید مثالی بزنم، شرکت هایی که خدمات واسط درگاه پرداخت را ارائه می کنند، پروسه دریافت درگاه پرداخت را برای شما راحت می کنند، به جای اینکه کلی از زمان شما صرف گرفتن چندین مجوز و ... شود، به راحتی می توانید با ثبت نام در این وب سایت ها، درگاه خود را در عرض چندین دقیقه دریافت کنید.
# ارزان کردن یک محصول: شما می توانید با ارزان کردن یک چیز به موفقیت برسید، برای مثال، وب سایتی با حذف واسطه ها بین مشتری و تولید کننده قیمت تمام شده را برای مشتری کاهش می دهند.
# ایجاد سرگرمی برای کاربر: بعضی ایده ها تنها یک هدف دارند و آن ایجاد سرگرمی برای کاربران است. وب سایت های ارائه موسیقی، ویدیو ها، بازی های آنلاین و ... جزو این دسته از ایده ها هستند.

*2. انتخاب ایده ای با بازار مناسب:*
این نکته را همیشه به یاد داشته باشید، داشتن بازار خیلی بزرگ تضمین موفقیت یک ایده نیست. هر چقدر بازار شما بزرگتر باشد، دردسرهای بازاریابی و سر و کله زدن با مشتریان زیادتر است. گاهی اوقات یک ایده می تواند حجم کمتری از بازار را در اختیار بگیرد، اما از همان حجم بازار درآمد زیادی داشته باشد. شناخت بازار می تواند در موفقیت شما خیلی تاثیر گذار باشد.

*3. تفکیک ایده های تجاری و ایده های اجتماعی:*
سعی کنید این موضوع را زمان انتخاب ایده خود از هم تفکیک کنید. ایده های اجتماعی مانند اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و ... تنها با ایجاد پایگاه کاربری قوی و دریافت اطلاعات از کاربران کسب در آمد می کنند. آنها با تحلیل و آنالیز کاربران و نمایش تبلیغات مبتنی بر فعالیت های کاربر کسب درآمد می کنند. اما ایده های تجاری مدل کسب و کار مشخصی دارند، این ایده با فروش محصول یا خدمات مشخص کسب درآمد می کنند. خیلی از دوستانی که ارائه ایده داشتند تکلیف ایده خود را مشخص نکرده بودند که ایده آن ها در زمینه ایده های تجاری قرار میگیرد یا ایده های اجتماعی.

*4. زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر بگذارید:*
خیلی از افرادی که ایده ای را انتخاب می کنند، بدون اینکه نیاز کاربران را بشناسند اقدام به انتخاب و معرفی ایده می کنند. زمانی که من مشکلی دارم، این موضوع دلیلی بر عمومیت داشتن یک مشکل نیست. سعی کنید زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر گذاشته و از چند نفر راجع به این مشکل تحقیق کنید. داشتن جامعه آماری کمک زیادی به شما می کند.

--
!! کار بر روی ایده توسط تیم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/3eb0aae5-a7e5-448b-8407-d3fa8f869149||
یکی از مشکلاتی که در بعضی از تیم ها وجود داشت این بود که همه اعضای تیم درگیر کار نمی شدند. زمانی که شما در همچین رویدادهایی تیم تشکیل می دهید، مهمترین هدف یادگیری است. یعنی شما یاد میگیرید که چگونه کسب و کار خود رو مدل سازی کنید، محصول اولیه (MVP) آماده کنید و ایده خود را برای ارائه پخته کنید. خیلی از تیم ها تقسیم وظایف می کردند، برای مثال شخصی که کار برنامه نویسی انجام می داد به هیچ عنوان خود را درگیر طراحی بوم نمیکرد یا پیشنهادی در مورد بهتر شدن ایده نمی داد. تقسیم وظایف کار درستی است، اما تیمی که بر روی ایده کار می کند باید در همه پروسه ها درگیر باشد. یکی از مهمترین بخش های کار تیم ها، تهیه بوم کسب و کار (Business Model Canvas) بود، اما متاسفانه در انتهای کار که با برخی افراد صحبت می کردم، میدیدم که هیچ دیدی نسبت به طراحی بوم نداشتند و این یعنی عدم دست آورد برای اون شخص در طول رویداد.

--
!! تمرکز بیش از حد بر روی تولید محصول
--
در رویدادهایی مانند اردوی استارتاپ یا Startup Weekend، شما نیازی به طراحی کامل یک محصول ندارید، تنها آماده سازی یک طرح اولیه یا همان MVP از محصول مدنظر کفایت می کند. ارائه یک محصول کامل در انتهای رویداد به شما هیچ کمکی نمی کند. رویدادهایی مثل ماراتن برنامه نویسی یا هکاتون، به این خاطر که مبتنی بر ارائه یک خروجی است، حتماً باید تمرکز بر روی آماده سازی نهایی محصول باشد و تیم ها باید کلیه تمرکزشون رو بر پیاده سازی محصول بگذارند، اما رویدادی مانند رویداد استارتاپ کرج، تنها هدف آشنایی با نحوه مدل سازی کسب و کار، کار تیمی و همچنین ارائه موفق یک ایده است.

--
!! اشتباهات در طراحی بوم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/dd771e6a-cbc8-47cf-8565-def1d9323289||
بیشترین زمان تیم ها به طراحی بوم کسب و کار اختصاص داده شده بود. متاسفانه با وجود برگزاری کارگاه آموزشی در مورد بوم، اکثر دوستان درکی از مفهوم BMC نداشتند و خیلی قسمت های طراحی بوم اشتباه انجام می شد. برای مثال، یکی از مواردی که بنده مشاهده کردم نوشتن جزئیات و ریز هزینه ها و درآمد در داخل بوم بود یا اینکه تیمی به درستی مفهوم کانال ها و ارتباط با مشتری را درک نکرده بود. اینکه شما دید صحیح نسبت به هزینه های خود داشته باشید و همچنین درآمدهای خود را به درستی تخمین بزنید کار درستی است، زیرا باعث می شود که نقطه سر به سر و همچنین زمان به سود رسیدن کسب و کار خود را به درستی شناسایی کنید. اما مفهوم بوم کاملاً جدای تخمین هزینه ها و همچنین تخمین اندازه بازار است. شما بوم را طراحی می کنید تا:

# بخش های مشتری که هدف ایده شما هستند را شناسایی کنید
# بدانید که محصول شما از طریق چه کانال هایی به دست مشتری می رسد
# نحوه ارتباط شما با مشتریان به چه صورت است
# ارزش های پیشنهادی ایده شما برای مشتریان چیست
# در طول پروسه تولید تا زمان رسیدن محصول به دست مشتری چه فعالیت هایی باید انجام دهید و به چه منابعی نیاز دارید
# اشخاصی که به عنوان شریک در طول این پروسه با شما همکاری خواهند کرد را شناسایی کنید.
# هزینه ها و شیوه های کسب درآمد از ایده خود را شناسایی کنید

بعد از مدل سازی کسب و کار، می توانید شروع به تخمین هزینه ها و درآمدهای ایده خود کنید.

--
!! ارائه نهایی (Pitch Deck)
--
||http://tosinso.com/files/get/e221a5ae-0201-4e82-91c2-b5568405a8d9||
این بخش، مهمترین بخش رویداد بود. زیرا تیم ها بر اساس ارائه های خود داوری می شدند و نظر نهایی در مورد آن ها اعلام می شد. داشتن یک ارائه مناسب و مبتنی بر زمانبندی کمک زیادی به انتخاب یک ایده می کند. زمانی که قصد دارید ایده خود را برای جمعی از داوران یا سرمایه گذاران ارائه دهید، باید یکسری استانداردها را در نظر بگیرید، در زیر به مراحل یک ارائه استاندارد و مواردی که باید آن ها در مد نظر داشته باشید اشاره می کنم:

# در اولین بخش از ارائه خود شما باید به مشکلی که ایده شما قصد حل کردن آن را دارد اشاره کنید. سعی کنید برای ایده خود داستان سازی کنید. یکی از کارهای زیبایی که برخی تیم ها انجام داده بودند تهیه کلیپ های کوتاهی بود که بوسیله این کلیپ مشکل را به مخاطب انتقال می دادند. سعی کنید زیاد بر روی این بخش متمرکز نشوید، در یک الی دو جمله می توان مشکل را منتقل کرد.
# در بخش بعدی باید راه کاری که شما برای حل مشکل گفته دارید را مطرح کنید. در حقیقت، این بخش مربوط به ارزش پیشنهادی ایده شما است که قرار است مشکل بخشی از افراد جامعه را حل کند. سعی کنید ارزش پیشنهادی ایده خود را خیلی ساده ساده مطرح کنید تا باعث گیج شدن مخاطب شما نشود.
# حال که مخاطب شما دید درستی از مشکل و راه حل آن پیدا کرد در مورد پایگاه مشتریان صحبت کنید، اینکه ارزش شما قرار است به دست چه افرادی برسد و بازار هدف شما چه اشخاصی هستند. برای مثال، یک ایده پایگاه مشتریان خود را دانشجویان قرار می دهد یا یک ایده دیگر پایگاه مشتریان خود را افراد مسافر. حتماً پایگاه خود را در ارائه ذکر کنید.
# بعد از گفتن پایگاه مشتریان خود، اندازه بازار را مطرح کنید، معمولاً اندازه بازار با بررسی سه مفهوم TAM و SAM و SOM سنجیده می شود. بگذارید مثالی بزنم، زمانی که شما قصد راه اندازی یک رستوران را دارید TAM یا Total Available Market شما برابر با کلیه افرادی است که غذای خود را از بیرون تهیه می کنند. اما این بازار غیر واقعی است و شما باید بازار خود را محدود کنید، در اینجا به SAM یا Servicable Available Market می رسیم، بازاری که شما قابلیت سرویس دهی به آن را دارید، برای مثال، افراد شهری که شما در آن رستوران دارید، اما باز هم این بازار به صورت کامل در اختیار شما نیست، غیر از شما رستوران های دیگری نیز شهر شما وجود دارند، پس می توانید بازار خود را به شعاع 3 کیلومتری محل رستوران خود محدود کنید که به آن SOM یا Servicable Obtainable Market می گویند. در یک ارائه، دادن این آمار و ارقام نشان می دهد که شما بازار را تحلیل کرده و به درستی آن را می شناسید.
# حال که اندازه بازار را گفتید، می توانید مدل درآمدی یا Revenue Model را بگویید. مدل های درآمدی زیادی وجود دارند، مانند Commision Model یا مدل کمیسیون یا مدل Freemium، حتماً در ارائه خود به مدل یا مدل های درآمدی کسب و کار خود اشاره کنید.
# سعی کنید به صورت یک چارت، پیش بینی خود را از نقطه سر به سر و همچنین نقطه سودهی کسب و کار خود را بگویید. از گفتن ریز ارقام خودداری کنید، گفتن کلیات در ارائه کفایت می کند، برای مثال، نقطه سر به سر بعد از 18 ماه و سود دهی بعد از 24 ماه. یکی از مشکلاتی که تیم ها داشتند، نگاهشان به این موضوعات خیلی خوشبینانه بود. رسیدن سه ماهه به نقطه سر به سر و رسیدن به سود دهی در طول شش ماه به هیچ عنوان واقع گرایانه نیست. یک کسب و کار نوپا، حداقل دو سال برای رسیدن به نقطه سود دهی زمان نیاز دارد و سرمایه گذاری که کارش سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها است، این موضوع را به درستی می داند. پس سعی کنید در این بخش واقع گرایانه رفتار کنید.
# حتماً در یک اسلاید رقبای خود را معرفی کنید، این موضوع صداقت شما را نشان می دهد و اینکه شما رقبای خود را شناسایی کرده و مبتنی بر توانایی آن ها ارزش های جدیدی را معرفی می کنید.
# تیم خود را معرفی کنید، متاسفانه خیلی از ارائه دهنده ها هیچ بخشی را برای معرفی تیم خود در نظر نگرفته بودند، حتماً در اسلاید خود، یک اسلاید را به معرفی تیم خود اختصاص دهید. این موضوع نشان دهنده آن است که شما برای تیم خود و زحمتی که می کشند ارزش قایل شدید.

در این مطلب سعی کردم مواردی که شخصاً با آن ها روبرو بودم را برای شما مطرح کنم تا اگر قصد شرکت در همچین رویدادهایی را داشتید حتماً آن ها را مد نظر بگیرید. امیدوارم که این مطلب مورد توجه شما دوستان عزیزم در وب سایت ITPRO قرار گرفته باشد. *ITPRO باشید*

نویسنده: حسین احمدی
انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران

یکی از مشکلاتی که در بعضی از تیم ها وجود داشت این بود که همه اعضای تیم درگیر کار نمی شدند. زمانی که شما در همچین رویدادهایی تیم تشکیل می دهید، مهمترین هدف یادگیری است. یعنی شما یاد میگیرید که چگونه کسب و کار خود رو مدل سازی کنید، محصول اولیه (MVP) آماده کنید و ایده خود را برای ارائه پخته کنید. خیلی از تیم ها تقسیم وظایف می کردند، برای مثال شخصی که کار برنامه نویسی انجام می داد به هیچ عنوان خود را درگیر طراحی بوم نمیکرد یا پیشنهادی در مورد بهتر شدن ایده نمی داد. تقسیم وظایف کار درستی است، اما تیمی که بر روی ایده کار می کند باید در همه پروسه ها درگیر باشد. یکی از مهمترین بخش های کار تیم ها، تهیه بوم کسب و کار (Business Model Canvas) بود، اما متاسفانه در انتهای کار که با برخی افراد صحبت می کردم، میدیدم که هیچ دیدی نسبت به طراحی بوم نداشتند و این یعنی عدم دست آورد برای اون شخص در طول رویداد.


تمرکز بیش از حد بر روی تولید محصول


در رویدادهایی مانند اردوی استارتاپ یا Startup Weekend، شما نیازی به طراحی کامل یک محصول ندارید، تنها آماده سازی یک طرح اولیه یا همان MVP از محصول مدنظر کفایت می کند. ارائه یک محصول کامل در انتهای رویداد به شما هیچ کمکی نمی کند. رویدادهایی مثل ماراتن برنامه نویسی یا هکاتون، به این خاطر که مبتنی بر ارائه یک خروجی است، حتماً باید تمرکز بر روی آماده سازی نهایی محصول باشد و تیم ها باید کلیه تمرکزشون رو بر پیاده سازی محصول بگذارند، اما رویدادی مانند رویداد استارتاپ کرج، تنها هدف آشنایی با نحوه مدل سازی کسب و کار، کار تیمی و همچنین ارائه موفق یک ایده است.


اشتباهات در طراحی بوم ها


چندی قبل سعادت این رو داشتم که به نمایندگی از تیم ITPRO به عنوان مربی در اولین اردوی استارتاپ کرج حضور داشته باشم. این اردو فرصتی را به افراد مختلف می داد که نسبت به ارائه ایده، تشکیل تیم و در نهایت پیاده سازی نمونه اولیه محصول و ارائه آن به جمعی از داوران اقدام کنند و در نهایت سه تیم از جمع 11 تیم به عنوان رتبه های برتر انتخاب شدند. قبل از این مطلب دوست خوبم محمد نصیری |مطلبی::http://news.tosinso.com/6479/| رو خطاب به تیم های انتخاب نشده در وب سایت ارسال کرد که توصیه می کنم حتماً دوستان این مطلب را مطالعه کنند. هدف من از نوشتن این مطلب تنها ذکر برخی از اشکالاتی که تیم ها در روند فعالیت خود با آن ها مواجه بودند و به آن ها توجهی نمی کردند می باشد و اینکه سایر افراد که قصد دارند در اینگونه رویدادها شرکت کنند حتماً سعی در پوشش این مشکلات داشته باشند.

--
!! ارائه اولیه ایده ها
--
||http://tosinso.com/files/get/70629f84-913e-4fb5-822e-3459fbd57521||
در ابتدا از بخش ارائه ایده ها شروع می کنم، زمانی که شما به عنوان صاحب ایده در رویدادهای اینچنینی شرکت می کنید، ایده شما و نوع ارائه ایده شما در روند انتخاب شدنتان بسیار تاثیر گذار است. متاسفانه ایده هایی که در روز اول اردو معرفی شدند، اکثراً ایده هایی بودند که یا قبلاً توسط شخص دیگری پیاده سازی شده بود یا توجیه کافی برای پیاده سازی نداشتند. همیشه به یاد داشته باشید، قبل از اینکه شروع به کار بر روی ایده خود کنید، حتماً ایده را خوب بشناسید. اینکه ایده قبلاً توسط کسی پیاده سازی شده یا نه، اینکه ایده شما توجیه اقتصادی و بازار مناسب برای فعالیت دارد یا خیر و چندین فاکتور دیگر در روند موفقیت شما تاثیر گذار است. در زیر به چهار فاکتور برای انتخاب یک ایده اشاره می کنم:

*1: ایده شما حداقل باید یکی از سه کار زیر را انجام دهد:*
# راحت کردن یک کار: ایده شما باید بتواند کاری را برای کاربر نهایی ساده سازی کند. بگذارید مثالی بزنم، شرکت هایی که خدمات واسط درگاه پرداخت را ارائه می کنند، پروسه دریافت درگاه پرداخت را برای شما راحت می کنند، به جای اینکه کلی از زمان شما صرف گرفتن چندین مجوز و ... شود، به راحتی می توانید با ثبت نام در این وب سایت ها، درگاه خود را در عرض چندین دقیقه دریافت کنید.
# ارزان کردن یک محصول: شما می توانید با ارزان کردن یک چیز به موفقیت برسید، برای مثال، وب سایتی با حذف واسطه ها بین مشتری و تولید کننده قیمت تمام شده را برای مشتری کاهش می دهند.
# ایجاد سرگرمی برای کاربر: بعضی ایده ها تنها یک هدف دارند و آن ایجاد سرگرمی برای کاربران است. وب سایت های ارائه موسیقی، ویدیو ها، بازی های آنلاین و ... جزو این دسته از ایده ها هستند.

*2. انتخاب ایده ای با بازار مناسب:*
این نکته را همیشه به یاد داشته باشید، داشتن بازار خیلی بزرگ تضمین موفقیت یک ایده نیست. هر چقدر بازار شما بزرگتر باشد، دردسرهای بازاریابی و سر و کله زدن با مشتریان زیادتر است. گاهی اوقات یک ایده می تواند حجم کمتری از بازار را در اختیار بگیرد، اما از همان حجم بازار درآمد زیادی داشته باشد. شناخت بازار می تواند در موفقیت شما خیلی تاثیر گذار باشد.

*3. تفکیک ایده های تجاری و ایده های اجتماعی:*
سعی کنید این موضوع را زمان انتخاب ایده خود از هم تفکیک کنید. ایده های اجتماعی مانند اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و ... تنها با ایجاد پایگاه کاربری قوی و دریافت اطلاعات از کاربران کسب در آمد می کنند. آنها با تحلیل و آنالیز کاربران و نمایش تبلیغات مبتنی بر فعالیت های کاربر کسب درآمد می کنند. اما ایده های تجاری مدل کسب و کار مشخصی دارند، این ایده با فروش محصول یا خدمات مشخص کسب درآمد می کنند. خیلی از دوستانی که ارائه ایده داشتند تکلیف ایده خود را مشخص نکرده بودند که ایده آن ها در زمینه ایده های تجاری قرار میگیرد یا ایده های اجتماعی.

*4. زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر بگذارید:*
خیلی از افرادی که ایده ای را انتخاب می کنند، بدون اینکه نیاز کاربران را بشناسند اقدام به انتخاب و معرفی ایده می کنند. زمانی که من مشکلی دارم، این موضوع دلیلی بر عمومیت داشتن یک مشکل نیست. سعی کنید زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر گذاشته و از چند نفر راجع به این مشکل تحقیق کنید. داشتن جامعه آماری کمک زیادی به شما می کند.

--
!! کار بر روی ایده توسط تیم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/3eb0aae5-a7e5-448b-8407-d3fa8f869149||
یکی از مشکلاتی که در بعضی از تیم ها وجود داشت این بود که همه اعضای تیم درگیر کار نمی شدند. زمانی که شما در همچین رویدادهایی تیم تشکیل می دهید، مهمترین هدف یادگیری است. یعنی شما یاد میگیرید که چگونه کسب و کار خود رو مدل سازی کنید، محصول اولیه (MVP) آماده کنید و ایده خود را برای ارائه پخته کنید. خیلی از تیم ها تقسیم وظایف می کردند، برای مثال شخصی که کار برنامه نویسی انجام می داد به هیچ عنوان خود را درگیر طراحی بوم نمیکرد یا پیشنهادی در مورد بهتر شدن ایده نمی داد. تقسیم وظایف کار درستی است، اما تیمی که بر روی ایده کار می کند باید در همه پروسه ها درگیر باشد. یکی از مهمترین بخش های کار تیم ها، تهیه بوم کسب و کار (Business Model Canvas) بود، اما متاسفانه در انتهای کار که با برخی افراد صحبت می کردم، میدیدم که هیچ دیدی نسبت به طراحی بوم نداشتند و این یعنی عدم دست آورد برای اون شخص در طول رویداد.

--
!! تمرکز بیش از حد بر روی تولید محصول
--
در رویدادهایی مانند اردوی استارتاپ یا Startup Weekend، شما نیازی به طراحی کامل یک محصول ندارید، تنها آماده سازی یک طرح اولیه یا همان MVP از محصول مدنظر کفایت می کند. ارائه یک محصول کامل در انتهای رویداد به شما هیچ کمکی نمی کند. رویدادهایی مثل ماراتن برنامه نویسی یا هکاتون، به این خاطر که مبتنی بر ارائه یک خروجی است، حتماً باید تمرکز بر روی آماده سازی نهایی محصول باشد و تیم ها باید کلیه تمرکزشون رو بر پیاده سازی محصول بگذارند، اما رویدادی مانند رویداد استارتاپ کرج، تنها هدف آشنایی با نحوه مدل سازی کسب و کار، کار تیمی و همچنین ارائه موفق یک ایده است.

--
!! اشتباهات در طراحی بوم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/dd771e6a-cbc8-47cf-8565-def1d9323289||
بیشترین زمان تیم ها به طراحی بوم کسب و کار اختصاص داده شده بود. متاسفانه با وجود برگزاری کارگاه آموزشی در مورد بوم، اکثر دوستان درکی از مفهوم BMC نداشتند و خیلی قسمت های طراحی بوم اشتباه انجام می شد. برای مثال، یکی از مواردی که بنده مشاهده کردم نوشتن جزئیات و ریز هزینه ها و درآمد در داخل بوم بود یا اینکه تیمی به درستی مفهوم کانال ها و ارتباط با مشتری را درک نکرده بود. اینکه شما دید صحیح نسبت به هزینه های خود داشته باشید و همچنین درآمدهای خود را به درستی تخمین بزنید کار درستی است، زیرا باعث می شود که نقطه سر به سر و همچنین زمان به سود رسیدن کسب و کار خود را به درستی شناسایی کنید. اما مفهوم بوم کاملاً جدای تخمین هزینه ها و همچنین تخمین اندازه بازار است. شما بوم را طراحی می کنید تا:

# بخش های مشتری که هدف ایده شما هستند را شناسایی کنید
# بدانید که محصول شما از طریق چه کانال هایی به دست مشتری می رسد
# نحوه ارتباط شما با مشتریان به چه صورت است
# ارزش های پیشنهادی ایده شما برای مشتریان چیست
# در طول پروسه تولید تا زمان رسیدن محصول به دست مشتری چه فعالیت هایی باید انجام دهید و به چه منابعی نیاز دارید
# اشخاصی که به عنوان شریک در طول این پروسه با شما همکاری خواهند کرد را شناسایی کنید.
# هزینه ها و شیوه های کسب درآمد از ایده خود را شناسایی کنید

بعد از مدل سازی کسب و کار، می توانید شروع به تخمین هزینه ها و درآمدهای ایده خود کنید.

--
!! ارائه نهایی (Pitch Deck)
--
||http://tosinso.com/files/get/e221a5ae-0201-4e82-91c2-b5568405a8d9||
این بخش، مهمترین بخش رویداد بود. زیرا تیم ها بر اساس ارائه های خود داوری می شدند و نظر نهایی در مورد آن ها اعلام می شد. داشتن یک ارائه مناسب و مبتنی بر زمانبندی کمک زیادی به انتخاب یک ایده می کند. زمانی که قصد دارید ایده خود را برای جمعی از داوران یا سرمایه گذاران ارائه دهید، باید یکسری استانداردها را در نظر بگیرید، در زیر به مراحل یک ارائه استاندارد و مواردی که باید آن ها در مد نظر داشته باشید اشاره می کنم:

# در اولین بخش از ارائه خود شما باید به مشکلی که ایده شما قصد حل کردن آن را دارد اشاره کنید. سعی کنید برای ایده خود داستان سازی کنید. یکی از کارهای زیبایی که برخی تیم ها انجام داده بودند تهیه کلیپ های کوتاهی بود که بوسیله این کلیپ مشکل را به مخاطب انتقال می دادند. سعی کنید زیاد بر روی این بخش متمرکز نشوید، در یک الی دو جمله می توان مشکل را منتقل کرد.
# در بخش بعدی باید راه کاری که شما برای حل مشکل گفته دارید را مطرح کنید. در حقیقت، این بخش مربوط به ارزش پیشنهادی ایده شما است که قرار است مشکل بخشی از افراد جامعه را حل کند. سعی کنید ارزش پیشنهادی ایده خود را خیلی ساده ساده مطرح کنید تا باعث گیج شدن مخاطب شما نشود.
# حال که مخاطب شما دید درستی از مشکل و راه حل آن پیدا کرد در مورد پایگاه مشتریان صحبت کنید، اینکه ارزش شما قرار است به دست چه افرادی برسد و بازار هدف شما چه اشخاصی هستند. برای مثال، یک ایده پایگاه مشتریان خود را دانشجویان قرار می دهد یا یک ایده دیگر پایگاه مشتریان خود را افراد مسافر. حتماً پایگاه خود را در ارائه ذکر کنید.
# بعد از گفتن پایگاه مشتریان خود، اندازه بازار را مطرح کنید، معمولاً اندازه بازار با بررسی سه مفهوم TAM و SAM و SOM سنجیده می شود. بگذارید مثالی بزنم، زمانی که شما قصد راه اندازی یک رستوران را دارید TAM یا Total Available Market شما برابر با کلیه افرادی است که غذای خود را از بیرون تهیه می کنند. اما این بازار غیر واقعی است و شما باید بازار خود را محدود کنید، در اینجا به SAM یا Servicable Available Market می رسیم، بازاری که شما قابلیت سرویس دهی به آن را دارید، برای مثال، افراد شهری که شما در آن رستوران دارید، اما باز هم این بازار به صورت کامل در اختیار شما نیست، غیر از شما رستوران های دیگری نیز شهر شما وجود دارند، پس می توانید بازار خود را به شعاع 3 کیلومتری محل رستوران خود محدود کنید که به آن SOM یا Servicable Obtainable Market می گویند. در یک ارائه، دادن این آمار و ارقام نشان می دهد که شما بازار را تحلیل کرده و به درستی آن را می شناسید.
# حال که اندازه بازار را گفتید، می توانید مدل درآمدی یا Revenue Model را بگویید. مدل های درآمدی زیادی وجود دارند، مانند Commision Model یا مدل کمیسیون یا مدل Freemium، حتماً در ارائه خود به مدل یا مدل های درآمدی کسب و کار خود اشاره کنید.
# سعی کنید به صورت یک چارت، پیش بینی خود را از نقطه سر به سر و همچنین نقطه سودهی کسب و کار خود را بگویید. از گفتن ریز ارقام خودداری کنید، گفتن کلیات در ارائه کفایت می کند، برای مثال، نقطه سر به سر بعد از 18 ماه و سود دهی بعد از 24 ماه. یکی از مشکلاتی که تیم ها داشتند، نگاهشان به این موضوعات خیلی خوشبینانه بود. رسیدن سه ماهه به نقطه سر به سر و رسیدن به سود دهی در طول شش ماه به هیچ عنوان واقع گرایانه نیست. یک کسب و کار نوپا، حداقل دو سال برای رسیدن به نقطه سود دهی زمان نیاز دارد و سرمایه گذاری که کارش سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها است، این موضوع را به درستی می داند. پس سعی کنید در این بخش واقع گرایانه رفتار کنید.
# حتماً در یک اسلاید رقبای خود را معرفی کنید، این موضوع صداقت شما را نشان می دهد و اینکه شما رقبای خود را شناسایی کرده و مبتنی بر توانایی آن ها ارزش های جدیدی را معرفی می کنید.
# تیم خود را معرفی کنید، متاسفانه خیلی از ارائه دهنده ها هیچ بخشی را برای معرفی تیم خود در نظر نگرفته بودند، حتماً در اسلاید خود، یک اسلاید را به معرفی تیم خود اختصاص دهید. این موضوع نشان دهنده آن است که شما برای تیم خود و زحمتی که می کشند ارزش قایل شدید.

در این مطلب سعی کردم مواردی که شخصاً با آن ها روبرو بودم را برای شما مطرح کنم تا اگر قصد شرکت در همچین رویدادهایی را داشتید حتماً آن ها را مد نظر بگیرید. امیدوارم که این مطلب مورد توجه شما دوستان عزیزم در وب سایت ITPRO قرار گرفته باشد. *ITPRO باشید*

نویسنده: حسین احمدی
انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران

بیشترین زمان تیم ها به طراحی بوم کسب و کار اختصاص داده شده بود. متاسفانه با وجود برگزاری کارگاه آموزشی در مورد بوم، اکثر دوستان درکی از مفهوم BMC نداشتند و خیلی قسمت های طراحی بوم اشتباه انجام می شد. برای مثال، یکی از مواردی که بنده مشاهده کردم نوشتن جزئیات و ریز هزینه ها و درآمد در داخل بوم بود یا اینکه تیمی به درستی مفهوم کانال ها و ارتباط با مشتری را درک نکرده بود. اینکه شما دید صحیح نسبت به هزینه های خود داشته باشید و همچنین درآمدهای خود را به درستی تخمین بزنید کار درستی است، زیرا باعث می شود که نقطه سر به سر و همچنین زمان به سود رسیدن کسب و کار خود را به درستی شناسایی کنید. اما مفهوم بوم کاملاً جدای تخمین هزینه ها و همچنین تخمین اندازه بازار است. شما بوم را طراحی می کنید تا:

  1. بخش های مشتری که هدف ایده شما هستند را شناسایی کنید
  2. بدانید که محصول شما از طریق چه کانال هایی به دست مشتری می رسد
  3. نحوه ارتباط شما با مشتریان به چه صورت است
  4. ارزش های پیشنهادی ایده شما برای مشتریان چیست
  5. در طول پروسه تولید تا زمان رسیدن محصول به دست مشتری چه فعالیت هایی باید انجام دهید و به چه منابعی نیاز دارید
  6. اشخاصی که به عنوان شریک در طول این پروسه با شما همکاری خواهند کرد را شناسایی کنید.
  7. هزینه ها و شیوه های کسب درآمد از ایده خود را شناسایی کنید

بعد از مدل سازی کسب و کار، می توانید شروع به تخمین هزینه ها و درآمدهای ایده خود کنید.


ارائه نهایی (Pitch Deck)


چندی قبل سعادت این رو داشتم که به نمایندگی از تیم ITPRO به عنوان مربی در اولین اردوی استارتاپ کرج حضور داشته باشم. این اردو فرصتی را به افراد مختلف می داد که نسبت به ارائه ایده، تشکیل تیم و در نهایت پیاده سازی نمونه اولیه محصول و ارائه آن به جمعی از داوران اقدام کنند و در نهایت سه تیم از جمع 11 تیم به عنوان رتبه های برتر انتخاب شدند. قبل از این مطلب دوست خوبم محمد نصیری |مطلبی::http://news.tosinso.com/6479/| رو خطاب به تیم های انتخاب نشده در وب سایت ارسال کرد که توصیه می کنم حتماً دوستان این مطلب را مطالعه کنند. هدف من از نوشتن این مطلب تنها ذکر برخی از اشکالاتی که تیم ها در روند فعالیت خود با آن ها مواجه بودند و به آن ها توجهی نمی کردند می باشد و اینکه سایر افراد که قصد دارند در اینگونه رویدادها شرکت کنند حتماً سعی در پوشش این مشکلات داشته باشند.

--
!! ارائه اولیه ایده ها
--
||http://tosinso.com/files/get/70629f84-913e-4fb5-822e-3459fbd57521||
در ابتدا از بخش ارائه ایده ها شروع می کنم، زمانی که شما به عنوان صاحب ایده در رویدادهای اینچنینی شرکت می کنید، ایده شما و نوع ارائه ایده شما در روند انتخاب شدنتان بسیار تاثیر گذار است. متاسفانه ایده هایی که در روز اول اردو معرفی شدند، اکثراً ایده هایی بودند که یا قبلاً توسط شخص دیگری پیاده سازی شده بود یا توجیه کافی برای پیاده سازی نداشتند. همیشه به یاد داشته باشید، قبل از اینکه شروع به کار بر روی ایده خود کنید، حتماً ایده را خوب بشناسید. اینکه ایده قبلاً توسط کسی پیاده سازی شده یا نه، اینکه ایده شما توجیه اقتصادی و بازار مناسب برای فعالیت دارد یا خیر و چندین فاکتور دیگر در روند موفقیت شما تاثیر گذار است. در زیر به چهار فاکتور برای انتخاب یک ایده اشاره می کنم:

*1: ایده شما حداقل باید یکی از سه کار زیر را انجام دهد:*
# راحت کردن یک کار: ایده شما باید بتواند کاری را برای کاربر نهایی ساده سازی کند. بگذارید مثالی بزنم، شرکت هایی که خدمات واسط درگاه پرداخت را ارائه می کنند، پروسه دریافت درگاه پرداخت را برای شما راحت می کنند، به جای اینکه کلی از زمان شما صرف گرفتن چندین مجوز و ... شود، به راحتی می توانید با ثبت نام در این وب سایت ها، درگاه خود را در عرض چندین دقیقه دریافت کنید.
# ارزان کردن یک محصول: شما می توانید با ارزان کردن یک چیز به موفقیت برسید، برای مثال، وب سایتی با حذف واسطه ها بین مشتری و تولید کننده قیمت تمام شده را برای مشتری کاهش می دهند.
# ایجاد سرگرمی برای کاربر: بعضی ایده ها تنها یک هدف دارند و آن ایجاد سرگرمی برای کاربران است. وب سایت های ارائه موسیقی، ویدیو ها، بازی های آنلاین و ... جزو این دسته از ایده ها هستند.

*2. انتخاب ایده ای با بازار مناسب:*
این نکته را همیشه به یاد داشته باشید، داشتن بازار خیلی بزرگ تضمین موفقیت یک ایده نیست. هر چقدر بازار شما بزرگتر باشد، دردسرهای بازاریابی و سر و کله زدن با مشتریان زیادتر است. گاهی اوقات یک ایده می تواند حجم کمتری از بازار را در اختیار بگیرد، اما از همان حجم بازار درآمد زیادی داشته باشد. شناخت بازار می تواند در موفقیت شما خیلی تاثیر گذار باشد.

*3. تفکیک ایده های تجاری و ایده های اجتماعی:*
سعی کنید این موضوع را زمان انتخاب ایده خود از هم تفکیک کنید. ایده های اجتماعی مانند اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و ... تنها با ایجاد پایگاه کاربری قوی و دریافت اطلاعات از کاربران کسب در آمد می کنند. آنها با تحلیل و آنالیز کاربران و نمایش تبلیغات مبتنی بر فعالیت های کاربر کسب درآمد می کنند. اما ایده های تجاری مدل کسب و کار مشخصی دارند، این ایده با فروش محصول یا خدمات مشخص کسب درآمد می کنند. خیلی از دوستانی که ارائه ایده داشتند تکلیف ایده خود را مشخص نکرده بودند که ایده آن ها در زمینه ایده های تجاری قرار میگیرد یا ایده های اجتماعی.

*4. زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر بگذارید:*
خیلی از افرادی که ایده ای را انتخاب می کنند، بدون اینکه نیاز کاربران را بشناسند اقدام به انتخاب و معرفی ایده می کنند. زمانی که من مشکلی دارم، این موضوع دلیلی بر عمومیت داشتن یک مشکل نیست. سعی کنید زمان انتخاب ایده خود را جای کاربر گذاشته و از چند نفر راجع به این مشکل تحقیق کنید. داشتن جامعه آماری کمک زیادی به شما می کند.

--
!! کار بر روی ایده توسط تیم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/3eb0aae5-a7e5-448b-8407-d3fa8f869149||
یکی از مشکلاتی که در بعضی از تیم ها وجود داشت این بود که همه اعضای تیم درگیر کار نمی شدند. زمانی که شما در همچین رویدادهایی تیم تشکیل می دهید، مهمترین هدف یادگیری است. یعنی شما یاد میگیرید که چگونه کسب و کار خود رو مدل سازی کنید، محصول اولیه (MVP) آماده کنید و ایده خود را برای ارائه پخته کنید. خیلی از تیم ها تقسیم وظایف می کردند، برای مثال شخصی که کار برنامه نویسی انجام می داد به هیچ عنوان خود را درگیر طراحی بوم نمیکرد یا پیشنهادی در مورد بهتر شدن ایده نمی داد. تقسیم وظایف کار درستی است، اما تیمی که بر روی ایده کار می کند باید در همه پروسه ها درگیر باشد. یکی از مهمترین بخش های کار تیم ها، تهیه بوم کسب و کار (Business Model Canvas) بود، اما متاسفانه در انتهای کار که با برخی افراد صحبت می کردم، میدیدم که هیچ دیدی نسبت به طراحی بوم نداشتند و این یعنی عدم دست آورد برای اون شخص در طول رویداد.

--
!! تمرکز بیش از حد بر روی تولید محصول
--
در رویدادهایی مانند اردوی استارتاپ یا Startup Weekend، شما نیازی به طراحی کامل یک محصول ندارید، تنها آماده سازی یک طرح اولیه یا همان MVP از محصول مدنظر کفایت می کند. ارائه یک محصول کامل در انتهای رویداد به شما هیچ کمکی نمی کند. رویدادهایی مثل ماراتن برنامه نویسی یا هکاتون، به این خاطر که مبتنی بر ارائه یک خروجی است، حتماً باید تمرکز بر روی آماده سازی نهایی محصول باشد و تیم ها باید کلیه تمرکزشون رو بر پیاده سازی محصول بگذارند، اما رویدادی مانند رویداد استارتاپ کرج، تنها هدف آشنایی با نحوه مدل سازی کسب و کار، کار تیمی و همچنین ارائه موفق یک ایده است.

--
!! اشتباهات در طراحی بوم ها
--
||http://tosinso.com/files/get/dd771e6a-cbc8-47cf-8565-def1d9323289||
بیشترین زمان تیم ها به طراحی بوم کسب و کار اختصاص داده شده بود. متاسفانه با وجود برگزاری کارگاه آموزشی در مورد بوم، اکثر دوستان درکی از مفهوم BMC نداشتند و خیلی قسمت های طراحی بوم اشتباه انجام می شد. برای مثال، یکی از مواردی که بنده مشاهده کردم نوشتن جزئیات و ریز هزینه ها و درآمد در داخل بوم بود یا اینکه تیمی به درستی مفهوم کانال ها و ارتباط با مشتری را درک نکرده بود. اینکه شما دید صحیح نسبت به هزینه های خود داشته باشید و همچنین درآمدهای خود را به درستی تخمین بزنید کار درستی است، زیرا باعث می شود که نقطه سر به سر و همچنین زمان به سود رسیدن کسب و کار خود را به درستی شناسایی کنید. اما مفهوم بوم کاملاً جدای تخمین هزینه ها و همچنین تخمین اندازه بازار است. شما بوم را طراحی می کنید تا:

# بخش های مشتری که هدف ایده شما هستند را شناسایی کنید
# بدانید که محصول شما از طریق چه کانال هایی به دست مشتری می رسد
# نحوه ارتباط شما با مشتریان به چه صورت است
# ارزش های پیشنهادی ایده شما برای مشتریان چیست
# در طول پروسه تولید تا زمان رسیدن محصول به دست مشتری چه فعالیت هایی باید انجام دهید و به چه منابعی نیاز دارید
# اشخاصی که به عنوان شریک در طول این پروسه با شما همکاری خواهند کرد را شناسایی کنید.
# هزینه ها و شیوه های کسب درآمد از ایده خود را شناسایی کنید

بعد از مدل سازی کسب و کار، می توانید شروع به تخمین هزینه ها و درآمدهای ایده خود کنید.

--
!! ارائه نهایی (Pitch Deck)
--
||http://tosinso.com/files/get/e221a5ae-0201-4e82-91c2-b5568405a8d9||
این بخش، مهمترین بخش رویداد بود. زیرا تیم ها بر اساس ارائه های خود داوری می شدند و نظر نهایی در مورد آن ها اعلام می شد. داشتن یک ارائه مناسب و مبتنی بر زمانبندی کمک زیادی به انتخاب یک ایده می کند. زمانی که قصد دارید ایده خود را برای جمعی از داوران یا سرمایه گذاران ارائه دهید، باید یکسری استانداردها را در نظر بگیرید، در زیر به مراحل یک ارائه استاندارد و مواردی که باید آن ها در مد نظر داشته باشید اشاره می کنم:

# در اولین بخش از ارائه خود شما باید به مشکلی که ایده شما قصد حل کردن آن را دارد اشاره کنید. سعی کنید برای ایده خود داستان سازی کنید. یکی از کارهای زیبایی که برخی تیم ها انجام داده بودند تهیه کلیپ های کوتاهی بود که بوسیله این کلیپ مشکل را به مخاطب انتقال می دادند. سعی کنید زیاد بر روی این بخش متمرکز نشوید، در یک الی دو جمله می توان مشکل را منتقل کرد.
# در بخش بعدی باید راه کاری که شما برای حل مشکل گفته دارید را مطرح کنید. در حقیقت، این بخش مربوط به ارزش پیشنهادی ایده شما است که قرار است مشکل بخشی از افراد جامعه را حل کند. سعی کنید ارزش پیشنهادی ایده خود را خیلی ساده ساده مطرح کنید تا باعث گیج شدن مخاطب شما نشود.
# حال که مخاطب شما دید درستی از مشکل و راه حل آن پیدا کرد در مورد پایگاه مشتریان صحبت کنید، اینکه ارزش شما قرار است به دست چه افرادی برسد و بازار هدف شما چه اشخاصی هستند. برای مثال، یک ایده پایگاه مشتریان خود را دانشجویان قرار می دهد یا یک ایده دیگر پایگاه مشتریان خود را افراد مسافر. حتماً پایگاه خود را در ارائه ذکر کنید.
# بعد از گفتن پایگاه مشتریان خود، اندازه بازار را مطرح کنید، معمولاً اندازه بازار با بررسی سه مفهوم TAM و SAM و SOM سنجیده می شود. بگذارید مثالی بزنم، زمانی که شما قصد راه اندازی یک رستوران را دارید TAM یا Total Available Market شما برابر با کلیه افرادی است که غذای خود را از بیرون تهیه می کنند. اما این بازار غیر واقعی است و شما باید بازار خود را محدود کنید، در اینجا به SAM یا Servicable Available Market می رسیم، بازاری که شما قابلیت سرویس دهی به آن را دارید، برای مثال، افراد شهری که شما در آن رستوران دارید، اما باز هم این بازار به صورت کامل در اختیار شما نیست، غیر از شما رستوران های دیگری نیز شهر شما وجود دارند، پس می توانید بازار خود را به شعاع 3 کیلومتری محل رستوران خود محدود کنید که به آن SOM یا Servicable Obtainable Market می گویند. در یک ارائه، دادن این آمار و ارقام نشان می دهد که شما بازار را تحلیل کرده و به درستی آن را می شناسید.
# حال که اندازه بازار را گفتید، می توانید مدل درآمدی یا Revenue Model را بگویید. مدل های درآمدی زیادی وجود دارند، مانند Commision Model یا مدل کمیسیون یا مدل Freemium، حتماً در ارائه خود به مدل یا مدل های درآمدی کسب و کار خود اشاره کنید.
# سعی کنید به صورت یک چارت، پیش بینی خود را از نقطه سر به سر و همچنین نقطه سودهی کسب و کار خود را بگویید. از گفتن ریز ارقام خودداری کنید، گفتن کلیات در ارائه کفایت می کند، برای مثال، نقطه سر به سر بعد از 18 ماه و سود دهی بعد از 24 ماه. یکی از مشکلاتی که تیم ها داشتند، نگاهشان به این موضوعات خیلی خوشبینانه بود. رسیدن سه ماهه به نقطه سر به سر و رسیدن به سود دهی در طول شش ماه به هیچ عنوان واقع گرایانه نیست. یک کسب و کار نوپا، حداقل دو سال برای رسیدن به نقطه سود دهی زمان نیاز دارد و سرمایه گذاری که کارش سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها است، این موضوع را به درستی می داند. پس سعی کنید در این بخش واقع گرایانه رفتار کنید.
# حتماً در یک اسلاید رقبای خود را معرفی کنید، این موضوع صداقت شما را نشان می دهد و اینکه شما رقبای خود را شناسایی کرده و مبتنی بر توانایی آن ها ارزش های جدیدی را معرفی می کنید.
# تیم خود را معرفی کنید، متاسفانه خیلی از ارائه دهنده ها هیچ بخشی را برای معرفی تیم خود در نظر نگرفته بودند، حتماً در اسلاید خود، یک اسلاید را به معرفی تیم خود اختصاص دهید. این موضوع نشان دهنده آن است که شما برای تیم خود و زحمتی که می کشند ارزش قایل شدید.

در این مطلب سعی کردم مواردی که شخصاً با آن ها روبرو بودم را برای شما مطرح کنم تا اگر قصد شرکت در همچین رویدادهایی را داشتید حتماً آن ها را مد نظر بگیرید. امیدوارم که این مطلب مورد توجه شما دوستان عزیزم در وب سایت ITPRO قرار گرفته باشد. *ITPRO باشید*

نویسنده: حسین احمدی
انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران

این بخش، مهمترین بخش رویداد بود. زیرا تیم ها بر اساس ارائه های خود داوری می شدند و نظر نهایی در مورد آن ها اعلام می شد. داشتن یک ارائه مناسب و مبتنی بر زمانبندی کمک زیادی به انتخاب یک ایده می کند. زمانی که قصد دارید ایده خود را برای جمعی از داوران یا سرمایه گذاران ارائه دهید، باید یکسری استانداردها را در نظر بگیرید، در زیر به مراحل یک ارائه استاندارد و مواردی که باید آن ها در مد نظر داشته باشید اشاره می کنم:

  1. در اولین بخش از ارائه خود شما باید به مشکلی که ایده شما قصد حل کردن آن را دارد اشاره کنید. سعی کنید برای ایده خود داستان سازی کنید. یکی از کارهای زیبایی که برخی تیم ها انجام داده بودند تهیه کلیپ های کوتاهی بود که بوسیله این کلیپ مشکل را به مخاطب انتقال می دادند. سعی کنید زیاد بر روی این بخش متمرکز نشوید، در یک الی دو جمله می توان مشکل را منتقل کرد.
  2. در بخش بعدی باید راه کاری که شما برای حل مشکل گفته دارید را مطرح کنید. در حقیقت، این بخش مربوط به ارزش پیشنهادی ایده شما است که قرار است مشکل بخشی از افراد جامعه را حل کند. سعی کنید ارزش پیشنهادی ایده خود را خیلی ساده ساده مطرح کنید تا باعث گیج شدن مخاطب شما نشود.
  3. حال که مخاطب شما دید درستی از مشکل و راه حل آن پیدا کرد در مورد پایگاه مشتریان صحبت کنید، اینکه ارزش شما قرار است به دست چه افرادی برسد و بازار هدف شما چه اشخاصی هستند. برای مثال، یک ایده پایگاه مشتریان خود را دانشجویان قرار می دهد یا یک ایده دیگر پایگاه مشتریان خود را افراد مسافر. حتماً پایگاه خود را در ارائه ذکر کنید.
  4. بعد از گفتن پایگاه مشتریان خود، اندازه بازار را مطرح کنید، معمولاً اندازه بازار با بررسی سه مفهوم TAM و SAM و SOM سنجیده می شود. بگذارید مثالی بزنم، زمانی که شما قصد راه اندازی یک رستوران را دارید TAM یا Total Available Market شما برابر با کلیه افرادی است که غذای خود را از بیرون تهیه می کنند. اما این بازار غیر واقعی است و شما باید بازار خود را محدود کنید، در اینجا به SAM یا Servicable Available Market می رسیم، بازاری که شما قابلیت سرویس دهی به آن را دارید، برای مثال، افراد شهری که شما در آن رستوران دارید، اما باز هم این بازار به صورت کامل در اختیار شما نیست، غیر از شما رستوران های دیگری نیز شهر شما وجود دارند، پس می توانید بازار خود را به شعاع 3 کیلومتری محل رستوران خود محدود کنید که به آن SOM یا Servicable Obtainable Market می گویند. در یک ارائه، دادن این آمار و ارقام نشان می دهد که شما بازار را تحلیل کرده و به درستی آن را می شناسید.
  5. حال که اندازه بازار را گفتید، می توانید مدل درآمدی یا Revenue Model را بگویید. مدل های درآمدی زیادی وجود دارند، مانند Commision Model یا مدل کمیسیون یا مدل Freemium، حتماً در ارائه خود به مدل یا مدل های درآمدی کسب و کار خود اشاره کنید.
  6. سعی کنید به صورت یک چارت، پیش بینی خود را از نقطه سر به سر و همچنین نقطه سودهی کسب و کار خود را بگویید. از گفتن ریز ارقام خودداری کنید، گفتن کلیات در ارائه کفایت می کند، برای مثال، نقطه سر به سر بعد از 18 ماه و سود دهی بعد از 24 ماه. یکی از مشکلاتی که تیم ها داشتند، نگاهشان به این موضوعات خیلی خوشبینانه بود. رسیدن سه ماهه به نقطه سر به سر و رسیدن به سود دهی در طول شش ماه به هیچ عنوان واقع گرایانه نیست. یک کسب و کار نوپا، حداقل دو سال برای رسیدن به نقطه سود دهی زمان نیاز دارد و سرمایه گذاری که کارش سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها است، این موضوع را به درستی می داند. پس سعی کنید در این بخش واقع گرایانه رفتار کنید.
  7. حتماً در یک اسلاید رقبای خود را معرفی کنید، این موضوع صداقت شما را نشان می دهد و اینکه شما رقبای خود را شناسایی کرده و مبتنی بر توانایی آن ها ارزش های جدیدی را معرفی می کنید.
  8. تیم خود را معرفی کنید، متاسفانه خیلی از ارائه دهنده ها هیچ بخشی را برای معرفی تیم خود در نظر نگرفته بودند، حتماً در اسلاید خود، یک اسلاید را به معرفی تیم خود اختصاص دهید. این موضوع نشان دهنده آن است که شما برای تیم خود و زحمتی که می کشند ارزش قایل شدید.

در این مطلب سعی کردم مواردی که شخصاً با آن ها روبرو بودم را برای شما مطرح کنم تا اگر قصد شرکت در همچین رویدادهایی را داشتید حتماً آن ها را مد نظر بگیرید. امیدوارم که این مطلب مورد توجه شما دوستان عزیزم در وب سایت ITPRO قرار گرفته باشد.


حسین احمدی
حسین احمدی

بنیانگذار توسینسو و برنامه نویس و توسعه دهنده ارشد وب

حسین احمدی ، بنیانگذار TOSINSO ، توسعه دهنده وب و برنامه نویس ، بیش از 12 سال سابقه فعالیت حرفه ای در سطح کلان ، مشاور ، مدیر پروژه و مدرس نهادهای مالی و اعتباری ، تخصص در پلتفرم دات نت و زبان سی شارپ ، طراحی و توسعه وب ، امنیت نرم افزار ، تحلیل سیستم های اطلاعاتی و داده کاوی ...

نظرات